Atopijski dermatitis je najčešći tip ekcema. Javlja se kod beba, dece i odraslih i spada u hronična stanja koja se manifestuju upalom, crvenilom i iritacijom kože. Kao veoma često stanje, atopijski dermatitis se obično prvi put javlja u detinjstvu. Ipak, treba znati da se može javiti i bilo kada u životu.
Atopijski dermatitis izaziva pojavu veoma neprijatnog i intenzivnog svraba. Češanje samo kratkoročno ublažava ovaj simptom, dok dugoročno izaziva veću iritaciju, crvenilo, kraste i druga oštećenja na koži. U većini slučajeva, kod pacijenata se smenjuju dva perioda – period rasplamsavanja (egzacerbacije), kada se bolest pogoršava i period remisije, kada se koža očisti i zaleči. Zbog toga kažemo da ovo oboljenje ima recidivni tok.
Atopijski dermatitis nije zarazan, tako da se ne može preneti sa osobe na osobu.
Kao uzroci za pojavu atopijskog dermatitisa najčešće se navode dva faktora, a to su genetska predispozicija i faktori spoljašnje sredine. Noviji pristupi dokazuju uticaje i drugih faktora, te se osim dva osnovna, navode još i sledeći:
● narušena barijera kože
● neadekvatan imunski odgovor na antigene
● mikrobiološka sredina – poremećena normalna flora mikroba na koži i u digestivnom sistemu
● stres
U zavisnosti od težine simptoma, život sa atopijskim dermatitisom može biti težak. Tretmani mogu biti od pomoći u kontrolisanju simptoma. Veći rizik za razvoj bolesti imaju deca u čijoj porodici jedan ili oba roditelja imaju atopijski dermatitis, polensku alergiju ili astmu.
Najčešća komplikacija koja se javlja kod osoba koje imaju atopijski dermatitis, je bakterijska infekcija, koja se pogoršava zbog češanja.
Poznato je da sledeća tri faktora doprinose promenama u zaštitnoj barijeri kože:
● Promene na genima
● Problemi sa imunskim sistemom
● Uticaji iz okruženja
Naučnici su utvrdili da promene u zaštitnom sloju kože uzrokuju gubitak vlage, zbog čega se koža isušuje, što dalje vodi ka njenom oštećenju i upali. Novija istraživanja upućuju na to da upala direktno izaziva osećaj svraba, što pacijenta tera da se češe. Dalje dolazi do novih oštećenja kože.
Koža se sastoji od više slojeva, a pomoću lipidnog dvosloja, ona kontroliše gubitak vode i ostalih važnih supstanci i sprečava prodor patogena. Kada se naruši barijera kože, deficit lipida utiče na povećan gubitak vode, povećan pH kože, prodor patogena i upalu. Lipidni dvosloj kože se sastoji od holesterola, ceramida i slobodnih masnih kiselina.
Atopijski dermatitis kod beba se može javiti veoma rano, često između drugog i šestog meseca života. Kod beba, koža je posebno osetljiva i sklona iritacijama zbog njihove nerazvijene barijere kože.
Tokom najranijeg perioda života, pa sve do druge godine, crveni osip se obično javlja na:
● licu
● glavi
● područjima kože koja se međusobno dodiruju pri savijanju zglobova.
Roditelji često brinu da bi kod mališana simptomi mogli da se jave u pelenskom području. Na svu sreću, to se dešava veoma retko.
Da li znate da suva i nadražena koža može biti prvi znak atopijskog dermatitisa kod bebe? Kako bi se izbegla dodatna iritacija, koristite blage sapune bez mirisa i redovno hidrirajte bebinu kožu blagim preparatima.
Atopijski dermatitis kod dece se obično manifestuje u ranom detinjstvu, ali može da se pojavi i kasnije, u školskom uzrastu. U nekim slučajevima, atopijski dermatitis je povezan sa drugim alergijskim stanjima kao što su astma ili alergijski rinitis.
Tokom detinjstva, pa sve do puberteta, osip se javlja u vidu crvenila i zadebljanja na koži. Ova područja mogu da prokrvare usled intenzivnog češanja. Zahvaćena mesta na telu su najčešće:
● laktovi i kolena, obično u prevojima
● vrat
● članci.
Da li znate da neka deca ponekad mogu „prerasti“ atopijski dermatitis, dok kod druge ostaje prisutan do odraslog doba. Dobra nega kože, izbegavanje okidača i unošenje važnih hranljivih materija, mogu značajno smanjiti simptome.
Najtipičniji simptom atopijskog dermatitisa je svrab. Ostali simptomi su:
● crveni pečati isušene kože
● osip iz koga može da curi providna tečnost ili da prokrvari pri češenju
● zadebljanje kože na zahvaćenom području.
Simptomi mogu biti prisutni na više područja tela istovremeno. Mogu se javljati iznova, kako na istim, tako i na novim područjima. Mesto na telu na kome će se simptomi razbuktati najčešće zavisi od uzrasta obolelog.
Kod adolescenata i odraslih, na zahvaćenom području kože se javlja crveni, do tamno braon ljuskavi osip, koji može prokrvariti kada se češe. Takođe je prisutan veoma izražen svrab. Mesta na kojima se javlja su:
● ruke
● vrat
● prevoji laktova i kolena
● koža oko očiju
● članci i stopala
Još neki od uobičajenih simptoma kod adolescenata su:
● dodatni nabor kože ispod oka, koji je poznat i kao Dennie-Morgan nabor
● tragovi na koži uzrokovani češanjem, kao plitki ožiljci od ogrebotina
● gubitak pigmenta na zahvaćenim delovima kože
Dodatno, ljudi koji imaju atopijski dermatitis, često imaju i druga zdravstvena stanja, kao što su:
● astma
● polenske alergije
● alergija na hranu
● nesanica
● depresija i anksioznost
Naučnici nastavljaju da tragaju za odgovorom zašto pojava atopijskog dermatitisa u detinjstvu kod nekih osoba vodi ka kasnijoj pojavi polenske alergije i astme.
Konvencionalna terapija u lečenju, odnosno terapija koja je trenutno aktuelna, okrenuta je ciljevima da treba što pre smiriti inflamaciju i što duže održati remisiju. Ona podrazumava opšte mere, lokalno farmakološko lečenje i sistemsko farmakološko lečenje. U lečenju se trenutno najviše koristi lokalna antiinflamatorna terapija.
Pošto je poznato da je uzrok pojave bolesti multifaktorijalan, smatra se da bi u lečenju prvenstveno trebalo delovati na one faktore koji su poznati. Zbog toga, kao deo konvencionalne terapije treba uključiti klinički dokazanu i efikasnu komplementarnu terapiju. Komplementarna terapija nije alternativna, jer ima bitnu karakteristiku da je delotvornost njene primene naučno dokazana.
Postoji nekoliko najčešćih tipova dermatitisa, od kojih je atopijski uobičajen kod beba i dece:
Atopijski dermatitis – hronično stanje koje uzrokuje suvu i iritiranu kožu.
Kontaktni dermatitis – javlja se kada koža dođe u kontakt s iritantom ili alergenom, kao što su sapuni ili hemikalije.
Seboroični dermatitis – masna, crvena i ljuskava koža, obično na temenu glave.
– Koristite blage sapune i šampone koji su namenjeni osetljivoj i suvoj koži.
– Redovno hidrirajte kožu vašeg deteta.
– Oblačite dete u odeću od prirodnih materijala, poput pamuka, kako biste izbegli dodatnu iritaciju.
– Izbegavajte duže kupanje i koristite mlaku vodu, jer vruća voda može dodatno isušiti kožu.
– Pratite potencijalne alergene u ishrani i okruženju, i konsultujte se sa pedijatrom ako sumnjate na alergije.
– Obratite pažnju na detetovu kožu svaki dan. Brzo reagujte na prve znakove crvenila ili iritacije.
Ukoliko imate bilo kakva pitanja o atopijskom dermatitisu kod beba i dece, ne ustručavajte se da ih postavite našim lekarima. Mi razumemo da je briga o zdravlju vašeg deteta prioritet i tu smo da vam pružimo podršku. Vaša pitanja i nedoumice pomoći će nam da pružimo još kvalitetnije informacije i savete.
Ne čekajte – postavite svoje pitanje već danas i olakšajte sebi put ka boljem razumevanju atopijskog dermatitisa kod vašeg mališana.
LOREM IPSUM DOLOR SIT AMET, CONSECTETUR ADIPISCING ELIT, SED DO EIUSMOD TEMPOR INCIDIDUNT UT LABORE ET DOLORE MAGNA ALIQUA.