Atopijski dermatitis (AD) je najčešći tip ekcema. Ova hronična kožna bolest se manifestuje svrabom, upalom, crvenilom i iritacijom kože. Može se prvi put pojaviti u bilo kojoj životnoj dobi, pa i u odrasloj. Iako se često povezuje s detinjstvom, mnogi odrasli nastavljaju da pate od ovog stanja ili dožive prve simptome kasnije u životu.
Svrab izazvan atopijskim dermatitisom može biti intenzivan i neprijatan, a češanje samo kratkoročno ublažava ovaj simptom. Na duže staze, to dovodi do veće iritacije, crvenila, zadebljanja kože i stvaranja krasti. Simptomi se često pojavljuju u ciklusima – periodi pogoršanja (egzacerbacije) smenjuju se s periodima kada je koža mirna (remisija). Uprkos čestoj zabludi, atopijski dermatitis nije zarazan.
Uzroci atopijskog dermatitisa kod odraslih
Teško je reći da atopijski dermatitis ima jedan konkretan uzrok. Na nastanak ovog oboljenja utiče više faktora. Iako su genetska predispozicija i faktori spoljašnje sredine česti uzroci atopijskog dermatitisa, savremena istraživanja ukazuju na još nekoliko uzroka, uključujući i:
- Narušenu barijeru kože
- Neadekvatan imunski odgovor
- Mikrobiološke faktore (mikrobi kože i digestivnog trakta)
- Stres
Osobe s atopijskim dermatitisom imaju povećan rizik od razvoja bakterijskih infekcija zbog oštećenja kože, koja nastaju češanjem. Atopijski dermatitis je često povezan sa drugim stanjima poput polenske alergije, astme i alergija na hranu.
Lečenje atopijskog dermatitisa kod odraslih
Lečenje atopijskog dermatitisa usmereno je ka smanjenju upale i održavanju remisije. U akutnoj fazi kada je veoma izražen svrab i crvenilo u terapiji se koriste lokalno kreme ili masti koje sadrže lekove, najčešće iz grupe kortikosteroida. Ponekad lekar može preporučiti i lekove koji se piju poput antihistaminika ili ukoliko dođe do infekcije kože može biti potrebna i primena antibiotika. U sklopu lečenja veoma je važno i održavanje higijene kože, kratkotrajno tuširanje mlakom vodom i upotreba uljanih kupki kao i mazanje kože krema za negu i vlaženje. Konvencionalna terapija kao što smo i rekli obuhvata upotrebu lokalnih antiinflamatornih sredstava, kao i sistemsku terapiju u težim slučajevima. Ova terapija utiče pre svega na simptome bolesti, a neleči uzrok problema. Osim toga, postoji i komplementarna terapija koja obuhvata proizvode koji povoljno utiču na zdravlje a njihova efikasnost je zasnovana na naučnim dokazima i može se koristiti kao dodatak uz već propisanu terapiju lekovima. Najčešće korišćeni dodaci ishrani koji pokazuju povoljan efekat kod alergija i atopijskog dermatitis su omega-3 masne kiseline, gama-linolenska kiselina i vitamin D.Ovi sastojci u pažljivo odabranoj patentiranoj formulaciji, koja je i klinički ispitana, deluju na uzrok problema tako što pokazuju protivupalno dejstvo i pružaju podršku imunskom sistemu i zdravlju kože, a posledično smanjuju simptome atopijskog dermatitisa kao što su svrab i crvenilo.
Zaštitna uloga kože kod atopijskog dermatitisa
Promene u zaštitnoj funkciji kože ključne su za razvoj atopijskog dermatitisa. Narušena barijera kože dovodi do gubitka vlage i povećava rizik od iritacije i upale. Smanjena količina lipida, kao što su holesterol, ceramidi i slobodne masne kiseline, dodatno slabi ovu barijeru, dopuštajući prodor iritanasa i patogena, što rezultira upalom i svrabom. Na poboljšanje kožen barijere utiče dodatak gama-linolenske kiseline u ishran kojim je bogato ulje semneki crne ribizle.
Simptomi atopijskog dermatitisa kod odraslih
Kod odraslih, atopijski dermatitis se obično manifestuje crvenilom i ljuskavim osipom, koji često krvari nakon češanja. Zahvaćeno područje kože može da potamni i postane smeđe, naročito kod osoba svetlije puti. Kod osoba tamnije puti, zahvaćena područja mogu postati svetlija ili tamnija zbog uticaja atopijskog dermatitisa na pigmentaciju kože. Simptomi se najčešće pojavljuju na licu (uključujući osetljivo područje oko očiju), na vlasištu, u pregibima laktova, iza kolena, kao i na rukama i stopalima. Najčešće zahvaćena područja su:
- Ruke
- Vrat
- Lice
- Prevoji laktova i kolena
- Koža oko očiju
- Članci i stopala
Osim toga, odrasle osobe mogu primetiti tamnu prebojenost kože ispod očiju, dodatni nabor ispod oka (Dennie-Morgan nabor), kao i zadebljanje kože na prstima i tabanima. Atopijski dermatitis kod odraslih često je praćen i drugim zdravstvenim problemima, uključujući astmu, nesanicu, depresiju i anksioznost.
Atopijski dermatitis i problemi sa očima
Problemi sa očima su često sastavni deo života svakoga ko živi sa atopijskim dermatitisom. Simptomi AD-a se mogu manifestovati na kapcima i oko očiju, uzrokujući svrab kože, kao i crvene, otečene oči.
Ako imate AD, važno je da pažljivo pratite stanje svojih očiju. Kada problem sa očima traje duže od nekoliko dana, zakažite pregled kod dermatologa ili oftalmologa.
AD može povećati rizik od određenih očnih bolesti, zaključak iz 15-godišnje studije sprovedene u Danskoj. Na osnovu medicinskih nalaza odraslih obolelih, koje su istraživači pregledali, donet je zaključak da su osobe sa atopijskim dermatitisom imale veći rizik od razvoja očne infekcije konjunktivitisa.
Znaci da možda imate konjunktivitis su sledeći:
- Roze (ili crvena) boja oka
- Suzne oči
- Svrab
- Oči osetljive na svetlost
- Vlažne, lepljive ili suve, krastave oči
Prema ovoj studiji, odrasli sa atopijskim dermatitisom su takođe imali veći rizik za razvoj sledećih očnih bolesti: upala rožnjače (keratitis) i promena oblika rožnjače (keratokonus).
Zanimljivo je da znate
Kako je atopijski dermatitis dobio naziv?
“Atopijski” dolazi od reči “atopy” što se odnosi na imunološku predispoziciju za reakciju na antigene/alergene, dok se “dermatitis” odnosi na upalno stanje kože.
Koliko ljudi na svetu ima atopijski dermatitis?
Danas u svetu živi oko 223 miliona ljudi sa AD-om i procenjuje se da se oko 2-17,6% odraslih u razvijenim zemljama suočavaju sa ovim zdravstvenim stanjem.
Kada je ova bolest otkrivena?
Opis najučestalijeg tipa ekcema je dat 1933. godine, ali se smatra da bolest postoji od antičkih vremena. Do ovog zaključaka se došlo na osnovu brojnih opisa dečjih bolesti koji potiču iz tih vremena.
Pitajte lekara
Atopijski dermatitis kod odraslih može biti izazovan za lečenje i kontrolu, ali pravilna nega kože, adekvatna terapija i unos esencijalnih hranljivih materija mogu značajno poboljšati kvalitet života. Ukoliko primetite simptome atopijskog dermatitisa, važno je da se obratite lekaru i započnete odgovarajuću terapiju što pre.
Ukoliko imate dodatna pitanja o alergijama i atopijskom dermatitisu postavite pitanje našim stručnjacima.
https://www.aad.org/public/diseases/eczema/adult/can-get
https://www.aad.org/public/diseases/eczema/adult/eye-problems
